KASET KALIP DÖŞEME

Günümüzde halen KANAL (Asmolen) Tip ve Kaset  Tip olarak bilinen Kaset kalıplar ilk olarak 40 yıl kadarönce yivli beton döşeme inşaasında ekonomik ve yüksek taşıma gücü sağlayan bir çözüm olarak pazarasunuldu. O zamandan beri, kullanım alanları gelişip genişlemekte ve  dünya çapında 40 standart ölçüdekullanılmaktadır.  Ayrıca özel mimari projelere kolayca uygulanabilir.

  Hafif ve ağır sanayi yapıları, Fabrikalar, Hastane,Okullar,Alışveriş Merkezi , Sinema ve Tiyatro salonu,Katlıotopark ve kimi yüksek yapılarda emniyetli, ekonomik ve işlevsel çözümler sunar.
Yapılarda değişik tiplerde döşeme vardır. Döşeme açıklıklarına göre, yani mesnetlendikleri  yerlerarasındaki mesafeye göre ve üzerlerindeki yüklere göre yük taşıma kapasiteleri  ve sehim durumlarıdeğişiklik gösterdiği için duruma uygun döşemeler projelendirilir.Tek yönlü ve Çift yönlü nervür döşemelerlebaşlanır, yükün veya açıklığın artmasına göre döşeme tipi değiştirilir.

Kaset döşeme, pratikte her bir açıklığı 8–9 metrenin (tabi bu rakamlar proje durumuna ve yüklere göredeğişiklik gösteren rakamlardır) üzerinde olan döşemelerin kendi yüklerini ve üzerlerindeki yükü hakkıylataşımaları için dizayn edilen döşemelerdir. Nervürlü döşemelerde var olan dişler tek doğrultuda iken, kasetdöşemelerde bu nervürler iki yönde mevcuttur. Yani bir kaset döşemede her iki doğrultuda da uzanankirişler teşkil edilmiş olur. Bu kirişlerin ölü ve hareketli yükleri taşıyıp ana çerçevede bağlı bulunduklarıkirişlere aktarmak gibi önemli vazifeleri vardır.

  Kalıp tasarım planı içinde karedir ve kullanımı kolaydır, her türlü iskele sistemlerinde uygulanabilir.Kasetkalıplar beton ve çelik donatı gereksinimlerini en aza indirerek emniyetli ve ekonomik bir yapı sistemi sunar.Beton yüzeyi, oldukça pürüzsüzdür  genellikle açık bırakılır. Aynı zamanda boyanabilir yada özel aydınlatmaelemanları kullanılabilir.
Ürünlerimizde üstün kaliteli hammadde kullanıldığından dayanıklıdır.Defalarca kullanıldığından müşterilerimizin yatırımı için tam değer sağlar.

 Kaset kalıp kullanmanın faydaları;

*Kalıp başına minimum 50 defa tekrar kullanılabilir.Kalıp maliyetini yok denecek kadarazaltacağı görülecektir.

 

*Taşınması, Montajı, İşçiliği ve sökülmesi kolaydır.

 

*Depolama ve nakliye için iç içe geçebilme özelliğinden daha az alan teşkil eder.

 

*Geleneksel zeminler ile karşılaştırıldığında önemli ölçüde  (%50)  beton tasarrufu sağlar.

 

*Estetik, Pürüzsüz,Mükemmel bir bitmiş beton yüzeyi elde edilebilen ideal kalıp sistemidir. Beton yüzeyleri sıva yapılmasına  gerek duymadan, doğrudan boyanarak düzgün bir bitmiş yüzey elde edilir.

 

*Bükülmeye çürümeye ve zor hava şartlarına dayanıklıdır,atmosferik  ortamdan etkilenmez.

 

*Teslim süresi çok kısadır...

Mülakat

Bir gazetecinin, toplumdaki önemli kişileri ziyaret etmesi, bu ziyaret sırasında o kişilere genellikle gündemde olan önemli bir konuyla ilgili sorular sorması ve bu sorulara aldığı cevapları gazetesinde yazması sonucu oluşan yazılara mülakat adı verilir. Mülakat, görüşmeyle veya görüşme sonucu ortaya çıkan yazılardır.

Mülakat; tanınmış veya alanında söz sahibi bir kimsenin belirli konulardaki görüşlerini öğrenmek amacıyla o kişiyle buluşma, ahbaplık etme; bir iş üzerinde karşılıklı fikir yürütme, görüşme anlamlarına da gelir.

Mülakatlarda açık bir anlatım kullanılmalıdır. Açık bir anlatımda akıcılık, duruluk ve yalınlık bulunur. Mülakat, diyaloglara dayalı bir anlatım türüdür. Dolayısıyla mülakatta söyleşmeye bağlı anlatım türü ağırlıklı olarak kullanılır. Bunun yanında açıklayıcı anlatım ve öyküleyici anlatım türü de mülakatta başvurulan anlatım türleri arasındadır.

Mülakat; belli bir işe veya bilgi edinmeye yönelik olabilir. Bu bakımdan mülakatın iki ana bölüme ayrıldığı söylenebilir.

Mülakatın Aşamaları

Kendini tanıtma

İsteğini en kısa yoldan açıklama

Görüşme için randevu talebinde bulunma

Hem görüşme öncesinde hem görüşme sırasında nezaketli olma

Görüşülecek kişinin konuya ilgisini çekme

Görüşülecek kişi ve konuyla ilgili iyi bir hazırlık süreci geçirme

Görüşmeyi bitirme ve izin isteme

Mülakatta ilk etki, ilk izlenim her zaman çok önemli olmuştur. Bu yüzden mülakat yapacak kişinin konuşmasına, hareketlerine, giyimine kuşamına vb. dikkat etmesi gerekir. Tüm bunların mülakat verecek olan kişilerin üzerinde büyük etkisi vardır.

Sonuç olarak mülakat yapacak kişinin dikkat etmesi gereken kimi konular vardır. Mülakatlarda, düşünce ve görüşler açık, anlaşılır bir dille anlatılmalıdır. Düşünceler, istekler vb. gereksiz ayrıntılara girilmeden, kısaca aktarılmalıdır. Konuşmacının sözleri iyi bir şekilde dinlenilmeli; muhatabın sözü asla kesilmemelidir.

Mülakat Yapacak Kişinin Dikkat Etmesi Gereken Hususlar

İlk önce konuyu ve görüşülecek kişiyi belirlemek gerekir.

Mülakat yapılacak kişiyle görüşmek ve ondan randevu talep etmek gerekir.

Görüşülecek kişi ve konu hakkında iyi bir araştırma ve hazırlık yapmalıdır.

Randevu saatine mutlaka uymalıdır.

Görüştüğü kişinin ilgisini ve dikkatini çekmelidir.

Bilgi, birikim ve kültürüyle muhatabını konuşmaya ikna edebilecek yeteneğe sahip olmalıdır.

Görüşme sırasında konuşmasına dikkat etmeli; ölçülü, nazik ve saygılı bir üslup kullanmalıdır.

Görüşme esnasında konuşmacının sözünü gereksiz yere kesmemelidir.

Soruları önceden yansız bir tutumla hazırlamalıdır.

Mülakat yaptığı kişinin görüşlerini hiçbir değişiklik yapmadan, olduğu gibi yazıya aktarmalıdır.

Diyaloglardan oluşan mülakat bir konuşma ve konuşturma sanatıdır. Mülakatın temelinde, bir kişinin başka bir kişiyi konuşmaya ikna edebilmesi vardır Mülakat yapan kişi, yumuşak bir ses tonuyla konuya giriş yapar. Mülakatçı, konuşmacıya sabırlı, dikkatli, kibar davranır; konuşma istenmeyen bir yöne kayarsa hoşnutsuzluğunu belli etmez. Konuşma, konu dışına kayarsa nazik biçimde gerekli sorulan sorarak tekrar konuya dönmeye çabalar. Ayrıca mülakat yapan kişi, kendisi konuşmaktan ziyade, muhatabını konuşturmaya, ondan çarpıcı bilgiler elde etmeye odaklanmalıdır.

Mülakat yapmanın çeşitli faydaları vardır. Mülakat yapmak, bireylerin kişisel gelişimine büyük katkılar sağlar. Her şeyden önce mülakat yapan kişi. önemli insanlarla karşılıklı konuşmayı, soru sormayı, konuşma güçlüklerini yenmeyi, çekingenlikten ve heyecandan kurtulmayı öğrenir. Toplum tarafından tanınmış önemli insanlarla görüştüğü için kültür düzeyi yükselir, bilgi birikimi artar, insani ilişkilerini geliştirir.

Mülakata Hazırlık

Mülakatın etkisi verimliliği yapılan hazırlıkla doğru orantılıdır. Mülakatlara ön hazırlık yapmak gerekir. Bu hazırlık sürecini şöyle açıklayabiliriz:

Mülakat konusuna yönelik bilgi edinmek

Mülakat yapılacak kişi hakkında bilgi sahibi olmak

Konu hakkında önceden sorular hazırlamak

Belirlenen görüşme zamanına uymak

Görüşme sırasında nazik ve ölçülü olmak

Mülakat verecek kişinin ilgisini ve dikkatini çekmek

Karşısındakini konuşmaya ikna edebilecek kültürel birikime ve yeteneğe sahip olmak

Mülakat Yapılacak Kişiler

Alanında uzman veya tanınmış kişilerle, devlet adamlarıyla vs. mülakat yapılabilir. Toplumda önemli bir yer edinmiş, ün kazanmış insanlarla mülakat yapılır. Toplumda bir ağırlığı olmayan, tanınmamış kişilerle mülakat yapmanın bir anlamı yoktur. Bunun yanında mülakat yapılan kişinin söylediklerinin haber değeri taşıması gerektiğini de unutmamak gerekir.

Mülakat Yapılan Kişinin Tanıtılması

Mülakat yapılan kişinin doğru ve eksiksiz şekilde tanıtılmasına özen gösterilmelidir.

Kişinin hayat hikâyesi, önemli noktalarıyla belirtilmeli, uzmanlık alanı açıklanmalı, ne gibi çalışmalar yaptığına, eserlerine kısa da olsa değinilmelidir.

Mülakat yapılan kişinin hayat felsefesi, bilgisi, donanımı, zevkleri, korkuları, yaşamını etkileyen olaylar vb. yansıtılmalıdır.

Mülakat Yöntemleri ve Türleri

Yüz yüze yapılan mülakatlar

Telefon, televizyon gibi anında ses ve resim ileticileri ile yapılan mülakatlar

Sağır ve dilsizlerle gerçekleştirilen hareketle (simgesel) iletişim mülakatları

Bunların dışında mülakat, görüşme amacına göre, görüşmeye katılanların sayısına, görüşülmek istenen kişiye, görüşme biçimine, görüşmenin yapısına, sorulara ve ölçülmek istenen özelliklere, görüşmedeki kuralların niteliğine göre de sınıflandırılabilir.

Mülakat Yazısının Özellikleri

Mülakat yazısında;

Görüşülen kişinin adı

Mesleği veya ne işle uğraştığı

Hangi amaçla konuşulduğu

Buluşma mekânı

Sorular ve cevaplar

Mülakat yapılan kimsenin o konu üzerindeki temel görüşü yer alır.

Sonuç olarak mülakat; bağımsız haber alma yollarından biridir. Mülakat; mülakat veren insanların kişilikleri gibi çeşitlidir. Mülakat genellikle sorular ve cevaplardan oluşur. Soru soran kişi konuyu genişletir, anlatımı düzenler. Mülakatın başarısı, mülakat yapan kimsenin yeteneğine bağlıdır.

Mülakat yapılan kişilerin sorulara verdiği cevapların değiştirilmeden aynen yayımlanması mülakat türünün en başta gelen özelliğidir. Mülakatı yapan kişi kendi yorum ve görüşlerini mülakata eklemez.

Mülakatta dil genel olarak göndergesel işlevde kullanılır. Çünkü mülakatta bilgi vermek, bir konuda okuru aydınlatmak söz konusudur.

Mülakatta cümleler açık, yalın olmalı; diyalog çizgisinden, tırnak işaretinden yararlanılmalı; konuşmanın ayrıntılarına girmeyip ana fikirler üzerinde durulmalıdır.

Mülakat Örneği

YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU NE DİYOR?

- En çok hangi eserinizi seversiniz?

- En çok, “Kiralık Konakla “Yaban”ı severim.

- Niçin?

- “Kiralık Konak” bence roman tekniğine uygun olan eserimdir. “Yaban’a gelince o, bütün millî heyecanlarımı taşıyan kitaplarımdan biri olmak dolayısıyla bence çok kıymetlidir.

- Bugün hikâye ve romancılığımızı nasıl buluyorsunuz?

“- Bugünkü nesil, hikâyecilikte eski nesli epeyce geride bırakmıştır. Fakat henüz roman adı verilebilecek bir büyük eser meydana gelmemiştir. Belki yanılıyorum, bugünkü telakkime göre roman, bir insan ve hayat görüşünün felsefesidir. Ve böyle bir görüşle böyle bir felsefe ancak uzun soluklu bir çalışma ile vücuda gelebilir. Ve böyle bir eserin yanında küçük hikâye ancak bir etkiyi ifade edebilir. Hepimizi edebiyata hikâye yazmakla başlamışızdır. Hayat tecrübelerimiz çoğaldıkça hikâyenin hududunu romanla genişletmek mecburiyetinde kalmışızdır.

- Sanat alanından yaptıklarınızla yapmak istedikleriniz arasında bir fark oldu mu?

- Samimiyetle itiraf ederim ki bu alanda yaptıklarım, yapmak istediklerimin bir gölgesinden ibarettir.

(Mustafa BAYDAR)

Bu mülakat yazısı, Millî Edebiyat Döneminin önde gelen yazarlarından Yakup Kadri ile yapılan görüşme sonucu ortaya çıkmıştır. Mülakatı yapan kişi olan Mustafa Baydar, görüldüğü üzere yazara sorularını yöneltmiş ve ondan aldığı cevapları yazıya geçirmiştir. Soruların, Yakup Kadri’nin eserlerine yönelik hazırlandığı anlaşılmaktadır. Mülakatı yapan kişi, sorularıyla Yakup Kadri’nin eserleri, Türk romanı ve hikâyesiyle ilgili görüşlerini açığa çıkarmak istemektedir. Sorular, yansız bir tutumla hazırlandığı izlenimini vermektedir.

KÜRESEL ISINMA NEDENLERİ, SONUÇLARI VE ALINACAK ÖNLEMLER

KÜRESEL ISINMA NEDENLERİ, SONUÇLARI VE ALINACAK ÖNLEMLER

Dünyada ve ülkemizde küresel ısınmanın olumsuz etkilerinin son 10-15 yıldan beri artarak devam ettiğini görmekteyiz. İnsanlığa, canlı yaşama ve dünyamıza yararından çok zararı dokunan üretim politikaları ve yöntemleri ile tüketim alışkanlıkları ve anlayışlarının küresel ısınmaya neden olması sorunun özünü  oluşturmaktadır.

Paris´te yapılan Birleşmiş Milletler İklim Zirvesinde küresel ısınmanın son 50 yılda yüzde 90 oranında insan eliyle yaratıldığı ve asırlarca sürebileceği açıklaması yapıldı.

Sanayileşmenin 50.yılları olan 1800’lü yıllardan beri en sıcak yılların sırasıyla; 1998-2002-2003-2001-1997-2006 yılları olduğu belirtilmiştir.

NEDENLER VE SONUÇLAR

Sanayileşen ülkeler tarafından yoğun olarak atmosfere salınan karbondioksit gazı başta olmak üzere kloroflourkarbon gazı, metan, azotoksitleri, ozon ve su buharının oluşturduğu sera gazlarının atmosferde neden olduğu sera etkisi sonucunda küresel ısınma meydana gelmektedir.

Güneş ışınlarının yeryüzünde ısı enerjisine dönüştükten sonra, yeryüzünden atmosfere yayılan ışınımın (ısı enerjisi) sözü edilen sera gazları tarafından atmosferden tümüyle geçip uzaya kaçmasına engel olunmakta, atmosferde hapsedilmesine yani ‘sera etkisi’ ne neden olunmaktadır. Sera etkisi nedeniyle bu ışınımın (enerjinin) bir kısmı yeniden yeryüzüne yansıtılarak küresel ısınmaya neden olunmaktadır.

Atmosfere karışan karbondioksit gazının %80-85’i  fosil yakıtların (petrol ve türevleri, kömür, doğal gaz) sanayide ve günlük yaşamda kullanımından meydana gelmektedir. Sera gazları içinde karbondioksit gazının küresel ısınmadaki payı % 50’dir.

Motorlu kara yolu taşıtlarından ve otomobillerden atmosfere yayılan ve  karbondioksit gazını da içinde barındıran egzoz gazı sera etkisine neden olan önemli etkenlerden birisidir.

Diğer taraftan, spreylerdeki püskürtücü gazlar, soğutucu aletlerde kullanılan gazlar ve bilgisayar temizleyicilerinden oluşankloroflourkarbon  gazlarının küresel ısınmadaki payı % 22’dir.

ABD, yalnız başına dünyada üretilen karbondioksit miktarının yüzde yirmi beşini (%25) üretmektedir. ABD, sera gazı salınımının kısıtlanmasına yönelik yapılan Kyoto Protokolünü imzalamamıştır.

Paris´te düzenlenen Birleşmiş Milletler Hükümetler arası İklim Değişikliği Sonuç Raporuna göre:

- 2100 yılına kadar sıcaklık 1,8 ile 4 derece artacak.
- Sık sık uzun süreli ve yoğun sıcak hava dalgaları yaşanacak.
- Şiddeti fırtınalar görülecek.
- Kutup buzulları eriyecek. 2100 yılında Antarktika olmayabilir. Bangladeş’ten Hollanda’ya pek çok kıyı ülkesi sular altında  kalma tehlikesi yaşayacak.
- Küresel ısınma ile mücadelede yol kat edilse bile ısınma ve deniz seviyesinin yükselmesi asırlar boyu sürecek.
- Kuraklık ve yangınlar baş gösterecek, göl ve ırmak sularında % 20 lik azalma olacak.
- Acilen önlem alınmazsa 10 yıl sonra canlı türlerinin % 40’ı yok olacak. Sel ve kuraklık nedeniyle 200 milyon kişi açlığa mahkum olacak.
- Dünya ekonomisi % 20 küçülecek.
- Dünya nüfusunun 12’de 1’i yok olma tehdidi altına girecek.
- Aşırı ısınma nedeniyle virüs türlerinde değişiklik olacak, salgın hastalıklar baş gösterecek.
Küresel ısınmanın yol açtığı doğal felaketlerin yıllık maliyetinin yıllık 150 milyar dolar olduğu belirtilmektedir.

SORUNUN ÇÖZÜMÜ VE ÖNLEMLER

Sorunun çözümü konusunda ise kararlı ve etkili devlet politikaları gerekiyor. Devletler ve hükümetler sorunun çözümü için maddi kaynak ayırmazlarsa  ve bu konuda kararlı ve etkili olmazlarsa bireysel çabalar asla yeterli olmayacaktır.

Diğer bir çözüm ise teknik önlemlerden geçmektedir. Sanayileşmede tüketilen enerjide değişikliğe gidilmesi ve önlemler alınması gerekmektedir. Fabrikalarda enerji kayıpları önlenmeli, geri dönüşüm sistemleri oluşturulmalı ve zararlı gazları salan sistemler değiştirilmelidir. Fosil yakıtlar yerine güneş,rüzgar,jeotermal, biyokütle gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelinmelidir.

Konutlardaki önlemler ile bireysel önlemler:
- Tasarruflu ampuller kullanılmalı.
- Evden çıkan çöpün geri dönüştürülmesi sağlanmalı
- Daha az sıcak su kullanılmalı.
- Ambalajlı ürünlerden kaçınılmalı.
- Kışın konutlardaki ısınmayı sağlayabilmek için ısı kayıpları önlenmeli, daha az enerji kullanılmalı.
- Daha az enerji ve su tüketen ya da enerji verimliliği yüksek su tüketimi az cihazlar kullanılmalı.
- Su en ekonomik şekilde kullanılmalı ve gereksiz su kullanımı önlenmelidir.
- Otomobil kullanımı azaltılmalı, mümkün olduğunca otomobil yerine toplu taşım araçları tercih edilmelidir.
- Sprey türü ürünlerin kullanımı azaltılmalı, mümkün ise kullanılmamalıdır. 
Ayrıca;
- Kamu ve özel sektörde enerji  tüketiminde verimliliği artıracak önlemlere ağırlık verilmeli, su tüketimi en tasarruflu şekilde yapılmalı.
- Orman varlığının artırılması konusunda etkili önlemler alınmalıdır.
- Tarımsal sulamadaki su tüketimi doğru ve bilimsel yöntemlerle yapılarak, gereksiz su tüketimi önlenmelidir.    

SERA GAZLARININ TANIMI

Sera gazlarının adları biraz önce açıklanmıştı. Bunların nitelikleri, küresel ısınmadaki payları ve atmosferdeki yoğunlukları birbirinden farklıdır. O nedenle bunlar hakkında aydınlatıcı bilgi verilmesi yararlı görülmüştür. 

Karbondioksit 
Bu gaz, fosil yakıtların (petrol ve türevleri, kömür ve doğal gazın) sanayide kullanılması sonucunda oluşarak atmosfere karışmaktadır. Atmosfere karışan karbondioksitin yüzde 80-85’i fosil yakıtlardan, yüzde 15-20’si canlıların solunumundan ve mikroskobik canlıların organik maddeleri ayrıştırmasından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle sanayileşme devriminden önce atmosferdeki toplam karbondioksit miktarı 600 milyar ton tahmin edildiği halde, bugün bu miktarın yaklaşık 750 milyar tona çıktığı bildirilmektedir. Bir yandan fosil yakıt kullanımının hızlı artışı öte yandan fotosentez için tonlarca karbondioksit harcayan ormanların ve bitkisel planktonların tahribi, atmosferdeki karbondioksit miktarını son 160 bin yılın en yüksek düzeyine ulaştırmıştır.
Bilim insanlarının son zamanlarda geliştirdikleri matematiksel bilgisayar modellere göre, Karbondioksit yoğunluğunun iki katına çıkması halinde küresel sıcaklığın 3 derece artacağı hesaplanmıştır. Bu sonuç, karbondioksitin küresel ısınmadaki etki derecesinin ne kadar yüksek olduğu konusunda bir fikir vermektedir. Gerçekten sera gazları içinde karbondioksit, küresel ısınmada yüzde 50 paya sahiptir. Bunun nedeni, hem miktarının çok hem de karbondioksit moleküllerinin atmosferdeki ömrünün 50- 100 yıl gibi çok uzun olmasıdır. O nedenle küresel ısınmaya karşı alınacak önlemlerin başında karbondioksit salınımının azaltılması gelmekte ve bu hususta uluslar arası düzeyde olağanüstü çabalar harcanmaktadır.

Metan
Bu gaz organik artıkların oksijensiz ortamda ayrışması (anaerobik ayrışma) sonucunda meydana gelmektedir. Başlıca kaynakları pirinç tarlaları, çiftlik gübreleri, çöp yığınları ve bataklıklardır. Metan moleküllerinin ömrünün ve miktarının az olması nedeniyle, küresel ısınmadaki etki payı yüzde 13 kadardır.

Azot Oksitleri
Bu sera gazının kaynakları egzoz gazları, fosil yakıtlar ve organik maddelerdir. Küresel ısınmadaki payı yüzde 5’dir.

Kloroflourkarbon Gazları  (CFC-H)
Bu sera gazları için doğal kaynak yoktur. Spreylerdeki püskürtücü gazlar, soğutucu aletlerde kullanılan gazlar, bilgisayar temizleyiciler, bu gazların başlıca yapay kaynaklarıdır. Küresel ısınmadaki payları yüzde 22 oranındadır.

Ozon
Yeryüzüne yakın atmosfer tabakalarındaki ozon’un başlıca kaynağı, egzoz gazlarının 2/3’ünü oluşturan azotoksitlerin ultraviyole ışınları ile fizikoşimik reaksiyona girmesidir. Bu reaksiyon sonucunda bol miktarda ozon meydana gelir ve atmosferde birikir. Yalnız, bu gazın oluşumu egzoz gazlarına ve güneşin ışınlarına bağlı olduğu için (geceleri üretilmez) miktarı çok değildir. Küresel ısınmadaki sera etkisi yüzde 7 kadardır.

Su Buharı
Küresel ısınmada sera etkisi bakımından en başta gelir. Ancak yeryüzüne yakın atmosfer içindeki miktarı çok nadir hallerde yükselir. Bol miktarda bulunduğu atmosfer katmanı genellikle bulutların oluştuğu yükseklerdeki atmosfer tabakalarındadır. O nedenle daha çok güneşten gelen ışınları tutmada ve yükseklere yansıtmada etkilidir.

Görüldüğü gibi küresel ısınmanın temel nedeni, bol fosil yakıt kullanılmasıyla atmosfere salınan karbondioksit miktarının çok yüksek miktarlara ulaşmasıdır. Miktar ve atmosferde kalma süresinin çok yüksek olması nedeniyle küresel ısınmada, sera gazları içindeki etki payı da çok yüksek olmaktadır.

Gazlar Nasıl Sıvılaştırılır?

Gazların sıvılaştırılması çeşitli yöntemler kullanılarak bir gazın sıvı durumuna getirilmesidir. Bu yöntemler bilimsel ticari ya da endüstriyel amaçlar için kullanılabilir. Çoğu gaz normal atmosfer basıncı altında basitçe soğutularak sıvı haline getirilebilir. Karbon dioksit gibi birkaç gaz için de ayrıca basınç altında tutma işlemi uygulanması gerekir.
Sıvılaştırma gaz moleküllerinin temel özelliklerinin analizinde ve gazların depolanmasında kullanılır.

Her bir gaz kendine has kritik bir sıcaklığın altında sıvılaştırılabilir. CO2’nin kritik sıcaklığı 31°C (304°K)dir. Bu gaz kolayca sıvılaştırılıp endüstride kullanma gayesiyle basınçlı çelik silindirler içinde depo edilir. Hava, Oksijen, Azot, Hidrojen ve Helyumun kritik sıcaklıkları ise çok daha düşüktür. Bu gazların sıvılaştırılması büyük bir teknik başarı olmuş ve birçok endüstriyel uygulamalarla sonuçlanmıştır. 

Kaskat işlemi

1877 yılında İsviçreli fizikçi Raoul Pictet, buharlaşmanın soğutma ve basıncın sıvılaştırma etkilerini müştereken kullanarak, oksijeni sıvılaştırdı. Oksijenin kritik sıcaklığın altındaki -140°C(133°K) sıcaklığına inmek için iki kademe kullanmıştır. İlk kademede SO2 sıkıştırılarak sıvılaştırıldı ve sonra buharlaştırıldı. Böylece yine sıkılaştırılarak sıvılaştırılmış CO2 ihtiva eden ikinci kademenin soğutulması sağlandı. Bunun da buharlaştırılması ile üçüncü kademedeki O2 soğutuldu ve 500 atmosferlik bir basınç altında sıkıştırılıp sıvı Oksijen elde edildi. Sıcaklık kademeler halinde düşürüldüğü için Pictet’in metoduna kaskat işlemi denir. Bu işlem helyum veya hidrojeni sıvılaştırmada kullanılamaz. Çünkü hiçbir madde buharlaştırılarak Hidrojenin kritik sıcaklığı olan -240°C(33°K) elde edilemez. 

Linde Hampson metodu

1895 yılında Alman Kimyageri Karl von Linde, İngiliz Fizikçisi William Hampson aynı zamanda bir jeneratif (geribesleme) sistemi keşfettiler. Bir jikleyi terk eden gazdan faydalanarak, giren sıkıştırılmış gazın soğutulması sağlandı. Giren gazın sıcaklığı o kadar düşük olur ki, çıkan gazın bir kısmı sıvılaşır. Diğer kısmı ise giren gazın ön soğutmasını sağlamak üzere devamlı geri beslenir. 

Hampson’un hava sıvılaştırıcısında sıkıştırılmış hava, bir ısı eşanjörünün borularından beslenir ve daha sonra bir jikleden geçer. Gazın bir kısmı sıvı hava olur. Geri kalan kısmı boruların dışından geçirilerek içeri sıkıştırılmış havanın soğutulmasında kullanılır. Bu metodla neon, hidrojen ve helyum hariç, herhangi bir gaz sıvılaştırılabilir.

Claude metodu

1902’de Fransız Kimyacısı George Claude a diyabetik genleştirme yoluyla hav ayı sıvılaştırmıştır. Onun metodunda pistonlu bir makinanın içindeki yüksek basınçlı hava, çevresiyle herhangi bir ısı alışverişinde bulunmadan iş yapmaktadır. Havanın iş yapması, iç enerjisinin azalmasına, dolayısıyla sıcaklığının düşmesine sebeb olur. Soğutulmuş olan havanın bir kısmı, bir sıvılaştırıcının tüplerinin içine gönderilip sıvılaştırılır. Diğer bir kısmı ise pistonlu makin Aya gelen yüksek basınçlı havayı ön-soğutm aya tabi tutmak için kullanılır. Ön-soğutmadan geçen yüksek basınçlı havanın bir kısmı ise sıvılaştırıcının tüplerinin dış kısmına gönderilir. Pistonlu makinanın teteranlı kullanılması sonucu, soğuk tüplerin üzerinden geçen hava sıvılaşır ve sıvılaştırıcının dibinde birikir. C.W.P Heylandt da adiyabatik genleşmeyi kullanan bir hava sıvılaştırıcısı geliştirmiştir. Onun metodunun Claude metodundan farklılığı pistonlu makinadaki adiyabatik genleşmeyi Linde-Hampson metoduna ilave olarak kullanmasıdır.